دام و طیور

تاریخچه شیوع بیماری نیوکاسل مرغ

اولین شیوع بیماری نیوکاسل طیور در سال 1926، در جاوا اندوزی و نیوکاسل آپون تاین انگلستان رخ داد. اگرچه قبل از این تاریخ نیز شیوع بیماری‌های مشابه در اروپای مرکزی دیده شده بود. به طور مثال مکرفرسون (Macpherson) عامل مرگ تمام جوجه‌ها در جزایر غربی اسکاتلند در سال 1896 را بیماری نیوکاسل می‌داند. با اینحال شناسایی بیماری نیوکاسل به عنوان یک بیماری مشخص که علت ویروسی نیز دارد، برای اولین بار در نیوکاسل آپون تاین صورت گرفت.
نام “بیماری نیوکاسل” پس از اولین وقوع در بریتانیا، توسط دویل ببرای متمایز کردن این بیماری از بقیه بیماری‌ها بکار گرفته شد. با این حال، هنوز از این نام استفاده می‌شود، اگرچه هنگام اشاره به ویروس نیوکاسل (NDV)، از نام مترادف پارامیکسوویروس پرندگان نوع یک (APMV-1) نیز استفاده می‌شود.

بیماری نیوکاسل چیست (Newcastle disease)

بیماری نیوکاسل (ND) یک بیماری به شدت مسری است، که در دنیا بین پرندگان ازجمله طیور اهلی شایع است. منشا این بیماری از سویه بدخیم پارامیکسوویروس تیپ یک (avian paramyxovirus type 1) است. از انواع بیماری نیوکاسل می توان به سه حالت اشاره کرد: لنتوژنیک (lentogenic) یا خفیف، مزوژنیک (mesogenic) یا متوسط و ولوژنیک (velogenic) یا بسیار بدخیم که همه آنها با نام بیماری نیوکاسل شناخته می‌شوند. این بیماری معمولا با علائم تنفسی ظاهر می‌شود، اما افسردگی، اختلال افسردگی و اسهال از دیگر علائم بالینی آن است. در صورت شیوع بیماری در یک منطقه حتما باید به سازمان جهانی بهداشت حیوانات WOAH (World Organization for Animal Health) گزارش داده شود. به‌علاوه نیوکاسل طیور (ND) علائم بالینی شبیه به آنقولانزای مرغی داشته باشد، به همین خاطر گرفتن آزمایش برای تایید تشخیص بسیار مهم است.

توزیع جغرافیایی بیماری نیوکاسل مرغی

این بیماری در کل دنیا وجود دارد، اما در بسیاری از کشورها تحت کنترل شده است. تنها در بخشی از آفریقا، آسیا و آمریکای جنوبی هنوز ادامه دارد. با این‌حال، از آنجایی که پرندگان وحشی می‌توانند ناقل این ویروس باشند، در هر مکانی که پرورش طیور صورت می‌گیرد، شیوع بیماری نیوکاسل ممکن است.

انتقال بیماری نیوکاسل مرغی

ویروس نیوکاسل در تمام قسمت‌های لاشه پرنده آلوده وجود دارد. شروع این بیماری بسیار سریع است، و طی 2 تا 12 روز علائم آن پدیدار شده و در گله سریعا پخش می‌شود. هنگامی که ویروس به یک گله حساس وارد ‌شود، ظرف 2 تا 6 روز کل گله را آلوده می‌کند. بیماری نیوکاسل یک بیماری مهم در طیور است، چرا که بخصوص در جوجه‌های جوان‌تر که حساس‌تر هستند بیشتر اتفاق می‌افتد. سویه قوی‌تر آن طی 24 تا 48 ساعت 100 درصد تلفات می‌دهد. به دلیل اینکه این بیماری تاثیر اقتصادی قابل توجهی در تامین منبع پروتئین دارد، به ویژه در کشورهای که پرورش جوجه در فضاهای باز و یا کشورهای جهان سوم اتفاق می‌افتد.

منبع: نیوکاسل مرغ

پرورش جوجه گوشتی سودآوری خوبی دارد، اما هزینه‌های خوراک گله بالا است. شاید در تعداد کم پرورش شما مشکلی با هزینه‌ها نداشته باشید. اما در یک گله بزرگ کاهش هزینه‌ها بسیار مهم است. بطور کل 70 درصد هزینه‌های پرورش جوجه برای خوراک دان مرغ است. برای اینکه بتوانید خوراک ارزان قیمت و با کیفیت تهیه کنید، روش‌های زیر می تواند کارآمد باشد.

آزاد گذاشتن جوجه‌ها - پرورش جوجه‌ها در مرتع

یکی از راه‌های ارزان قیمت برای تغذیه مرغ، پرورش جوجه‌ها در مرتع و هوای آزاد است. یافتن حشرات، تغذیه از علف‌های هرز و دانه‌های کافی که برای سلامت آنها بسیار مفید است. همچنین از مکمل‌ها به عنوان غذای تکمیلی برای جوجه‌ها استفاده کنید. بخصوص اگر در مکان‌های زندگی می‌کنید که در زمستان، رشد علوفه کم و یا حتی متوقف می‌شود.
از طرفی این روش معایبی نیز دارد. عموما پرندگان بسیاری از موادی را که می خورند، نمی بینند. به همین دلیل ممکن است مواد خطرناکی همانند: فوم، میخ، پیچ، منگنه، شیشه و … که در مراتع هستند را نیز خورده، و خفه شوند. مورد دیگر اینکه، پرورش در محیط باز مرغ را در معرض تماس با پرندگان دیگر (از جمله پرندگان مهاجر) قرار می‌دهد. در نتیجه خطر ابتلا به بیماریهای ویروس، الخصوص آنفولانزای مرغی را در آنها افزایش می‌دهد.

تغذیه با دانه‌های جوانه زده (Sprouted Seeds)

این موضوع جدیدی است که در دنیای پرورش مرغ بسیار مطرح است. چراکه غلات گران و در عین حال جز اصلی رژیم غذایی مرغ است. اگر اجازه بدهید دانه‌ها جوانه زده و بعد آن را به جوجه مرغ‌های خود بدهید، سود بیشتری می‌کنید.
می‌توانید یک کیسه گندم خریده، و در یک سینی کم عمق آب قرار، در مقابل نور خورشید قرار دهید تا جوانه بزند. پس از یک هفته، شما علوفه‌های تازه برای جوجه‌های خود دارید. مواد مغذی علوفه‌ بیشتر از دانه‌ است. همچنین با جوانه زدن بذ، وزن و مقدار خوراک تا 10 برابر افزایش می‌یابد.

دانه‌های تخمیر شده (fermented seeds)

جوانه زدن دانه‌ها زمان زیادی می‎برد، به همین دلیل بعضی افراد علاقمند به تخمیر دانه‌ها هستند. دانه‌های تخمیر شده، وزن دان مرغ را افزایش نمی‌دهند، اما مزایایی دیگری دارند. برای تخمیر دانه‌ها کافی است یک شب آنها را خیس کنید. در واقع منظور از تخمیر خوراک مرغ، خیس کردن مواد غذایی در آب جهت افزایش ارزش غذایی آن است، چرا که باکتری‌های مفید تولید می‌کند. البته فرآیند تخمیر فقط برای خوراک مرغ نیست، بلکه برای خوراک انسان نیز انجام می‌شود. باکتری‌ها دانه‌ها را تجزیه و باز می‌کنند. هنگامی که جوجه ها از دانه‌های تخمیر شده تغذیه می‌کنند، باکتری‌های خوب وارد دستگاه گوارش آنها می‌شود. این دانه‌ها مواد مغذی بیشتری دارند. از فواید تخمیر خوراک مرغ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تخمیر باعث ایجاد پروبیوتیک‌های مفید می‌شود که به سیستم گوارشی پرنده کمک می‌کند
• مرغ‌ها زودتر سیر می‌شوند
• سیستم ایمنی پرنده را نیز افزایش می‌دهد

نکته: در صورت مشاهده هرگونه کپک روی مواد یا آب، از استفاده آن برای مرغ خودداری کنید دانه‌های خیس محل ایجاد هرگونه باکتری است. ممکن است در این شرایط باکتری‌های غیر مفید نیز ایجاد شود.

منبع: روش های تهیه دان برای مرغ

ویروس برونشیت عفونی (IBV) اولین بار در ایالت داکوتای شمالی ایالت متحده در سال 1931 به عنوان یک بیماری به شدت عفونی تنفسی ماکیان گزارش داده شد. این بیماری که هم اکنون نیز در جهان گسترش دارد، دستگاه تنفسی بدن طیور را هدف قرار می‌دهد. برونشیت، دستگاه تنفسی ماکیان را عفونی کرده، و در شرایط شدت بیماری، آسیب‌های کلیوی نیز به پرنده وارد می‌کند.

بیماری برونشیت عفونی طیور چیست

ویروس برونشیت عفونی (Infectious bronchitis virus) نوعی گاما کرونا ویروس پرندگان است که در جوجه مرغ‌ها، قرقاول و طاووس نیز ایجاد می‌شود. این بیماری یک نوع ویروس کرونایی تک رشته‌ای پوشش دار RNA با برآمدگی‌های شبیه سنبله روی سطح آن است. برونشیت به دلیل تنوع در پروتئین اسپایک (Spike protein) واریانت‌های متعددی در سراسر جهان دارد.برخی از انواع بیماری برونشیت در مناطق خاص و برخی دیگر در همه مناطق جهان وجود دارد.
واریانت (به انگلیسی: variant ) در میکروبیولوژی و ویروس‌شناسی اصطلاحی است که برای توصیف نوع فرعی از میکروارگانیسم استفاده می‌شود، واریانت از نظر ژنتیکی از نمونه اصلی متمایز است، اما نه به اندازه‌ای که بتوان آن را یک سویه مجزا نامید.

شدت بیماری برونشیت عفونی (IBV) طیور به عوامل زیر بستگی دارد:

• واریانت یا سویه‌ی ویروس
• سن و وضعیت ایمنی و جیره پرنده
• استرس سرمایی

علاوه بر موارد ذکر شده، عفونت‌های دیگر همچون مایکوپلاسما گالیسپتیکوم (Mycoplasma gallisepticum)، م. سینووه (M synoviae)، ای کلای یا اشریشیا کلی (Escherichia coli) و ایوی باکتریوم پاراگالیناروم (Avibacterium paragallinarum) به شدت یافتن این بیماری تاثیر می‌گذارد.

منبع: برونشیت طیور – سایت جهان کاوه

آنفولانزای پرندگان که عمدتاً به آن آنفولانزای مرغی (bird flu) نیز می‎‌گویند، ویروسی از خانواده ارتومیکسوویریده (نام Orthomyxoviridae) است که بیشتر طیور را درگیر می‌کند. این ویروس بنا به نوع زیرگروه‌ (subtype) آن علائم‌ مختلفی را در پرندگان آلوده ایجاد می‌کند. ویروس آنفولانزای پرندگان با بیماری‌زایی کم و یا حتی بدون هیچ علامتی است. اما در ویروس آنفولانزای پرندگان با بیماری‌زایی بالا که علائم جدی، سرعت انتشار بالا و مرگ و میر بالایی نیز دارد. از طرفی بیشتر زیرگروه‌های این ویروس، مشترک بین انسان و حیوان نیست. با این‌حال برخی گونه‌های HPAI توانایی آلوده کردن انسان را نیز دارد که تهدیدی برای سلامت عمومی محسوب می‌شود.

آنفولانزای مرغی

آنفولانزای پرندگان یا مرغی (AI) چیست؟

آنفولانزای پرندگان (avian influenza) یک بیماری بسیار مسری ویروسی است. این ویروس تمامی پرندگان، اعم از اهلی و وحشی به ویژه پرندگان آبزی را در بر می‌گیرد. همچنین پرندگان اهلی همچون جوجه‌ها، بوقلمون‌ها، قرقاول‌ها، بلدرچین‌ها، اردک‌ها، غازها را آلوده می‌کند. متاسفانه این ویروس قابلیت انتقال به انسان و حیوان را نیز دارد. این بیماری به زیرگروه متعددی از ویروس تقسیم می‌شود (از جمله H5N1، H5N3، H5N8 و غیره) که ویژگی‌های ژنتیکی آنها به سرعت تکامل می‌یابد. ویروس آنفولانزای پرندگان در سراسر جهان شایع است، اما زیرگروه‌های آن در مناطق مختلف متفاوت است.

طبقه‌بندی زیرگروه‌های بیماری آنفولانزای پرندگان

ویروس آنفولانزای مرغی براساس توانایی و شدت بیماری‌زایی به دو دسته تقسیم می‌شوند:
آنفولانزای پرندگان خفیف (LPAIV): که پاتوژن پایین با علائم بالینی کمی دارد؛ و یا هیچ علائم بالینی ایجاد نمی‌کند.
آنفولانزای پرندگان حاد (HPAIV): که در زیرگروه‌های (H5 و H7) از نوع A است. این ویروس نه تنها می‌تواند علائم بالینی شدیدی داشته باشد، بلکه احتمال مرگ و میر آن نیز بالا است.
ویروس‌ها با عوامل اصلی تعیین کننده آنتی ژن، H (برای هماگلوتینین) و N (نورآمینیداز) توصیف می‌شوند. سویه نگران کننده فعلی H5N1 بسیار بیماری‌زا است. در پرندگان عمدتاً با زیرگروه‌های H5 و H7 سروکار داریم. مشخص شده است که زیرگروه‌های ویروس LPAI H5 و H7 می‌توانند به شکل بسیار بیماری‌زا که باعث مرگ و میر در پرندگان می‌شود جهش پیدا کند.

منبع: آنفولانزای مرغی - آنفولانزای پرندگان

در گذشته پیه چربی و یا چربی خوک از منابع اصلی در تمام جیره‌های طیور بودند، اما امروز استفاده از آنها کاهش یافته است. چرا که هر دو چربی بسیار اشباع هستند که منجر به گوشت مرغ با چربی بیشتر و چربی سفت‌تر می‌شوند. از آنجای که چربی‌ اشباع برای انسان یک چربی نامطلوب، مضر و با قابلیت هضم کمتر است، استفاده از آنها کاهش پیدا کرده است.
از طرفی سایت Nukamel از مزایای استفاده از چربی در رژیم غذایی جوجه‌های گوشتی صحبت کرده است. استیون کولز، مدیر تولیدات طیور سایت Nukamel گفته است: «با توجه به متابولیسم چربی، همیشه نگرانی برای سلامت کبد جوجه وجود دارد، اینکه چربی در جهت رشد عضلانی مصرف شود و نه تجمع آن در بدن.”
او همچنین یادآور شد که در آزمایش‌های که تیم او انجام داده است، گنجاندن چربی‌های لبنی در رژیم غذایی حیوانات و انسان، باعث کاهش تجمع چربی کبدی، سنتز اسیدهای چرب جدید و لیپیدوز کبدی می‌شود. همچنین در آنها رسوب چربی کمتر و رشد عضلانی بیشتر بود. از طرفی تحقیقات علمی نشان داده تامین غشای گلبول چربی شیر در سطوح پایین در رژیم آغازین، میانی و پایانی در سلامت و بهبود عملکرد جوجه گوشتی موثر است.

چربی طیور در دان طیور گوشتی

در اینجا شایان ذکر است که حیوانات تک معده همانند جوجه‌های گوشتی چربی‌های مشابه چربی‌های بدن خود را بهتر جذب می‌کنند. اگرچه چربی طیور یک چربی اشباع شده است، اما کم ضررترین چربی در خوراک جوجه‌های گوشتی محسوب می‌شود. اما این روش نیز ایراداتی دارد، چرا که ترکیبات آلوده حل شده در لیپیدها نیز به همراه چربی منتقل می‌شود، مگر اینکه این آلاینده‌ها را از لیپید جدا کنیم.

منبع: روغن و چربی در خوراک مرغ گوشتی