دام و طیور

جوجه کاب حدود 5 الی 2 درصد پروتئین خام کمتر استفاده می کنند. از آنجایی که پروتئین گرون‌ترین بخش جیره مرغ گوشتی است، جیره کاب اقتصادی تر از دیگر نژادها است. سرعت متابولیسم کاب بیشتر از دیگر نژادهاست. به همین دلیل ساعات خاموشی و هوادهی هم برای کاب بیشتر است، و باید روی سیستم تهویه و برنامه نوردهی این نژاد توجه بیشتری کرد.

در شرایط پرورش یکسان و وزن کشتار یکسان، افت کشتارگاهی این سویه 1 تا 2 درصد پایین تر از دیگر سویه‌ها است. جوجه کاب برای وزن های سبک (1800 تا 2200 گرم) ایده‌آل‌تر است. مورد دیگری که در اینجا مطرح می شود، اختلاف وزن بین مرغ و خروس این نژاد نسبت به دیگر نژادها کمتر است. این فاکتور مهم باعث رشد یکنواخت گله می شود.

مرغ کاب 500 نیاز به مراقبت بیشتری دارد. افزایش سریع رشد، باعث بالا رفتن حساسیت در این پرندگان می شود. به همین دلیل یکی از معایب مرغ گوشتی کاب 500، سندرم مرگ ناگهانی است.

کاپ 500 با دان ارزان قیمت نیز شما را به نتیجه مطلوبتان می‌رساند. یعنی نیازی نیست که خوراک از کیفیت بالا برخوردار باشد، در عوض رفاه و مدیریت سلامت آن بسیار مهم است. چرا که جوجه گوشتی کاب 500 مقاومت کمتری نسبت به مرغ گوشتی راس 308 دارد.

با این حال، انتخاب بهترین نژاد مرغ گوشتی برای پرورش به خواسته مرغدار و هدف آن بستگی دارد. بطور کل کاب 500 با غذای کم هزینه به نتیجه مطلوب می‌رسد، اما راس 308 مرغ قوی‌تری است و نتیجه مطلوب‌تری نیز دارد.

برای بررسی و مقایسه دو نژاد راس 308 و کاپ 500 وزن‌گیری و ضریب تبدیل خوراک هردو جوجه‌گوشتی را باید با هم مقایسه کنیم. این اعداد بنا به آخرین کاتالوگ اعلام شده در سایت‌های این مرغ‌های گوشتی نوشته شده است. داده‌های جدول زیر طبق کاتالوگ‌های اورجینالی است که در سایت تولیدکننده در اختیار مصرف‌کنندگان قرار داده است:

طبق این جدول همانطور که مشاهده می‌کنید، وزن‌گیری مرغ راس308، بهتر از مرغ گوشتی کاپ 500 است. همچنین ضریب تبدیل مرغ راس نیز بهتر از مرغ کاپ است.

تغذیه پروتئینی انسان به نژادهای جوجه‌های گوشتی متکی است. هردو نژاد کاب 500 و راس 308 هیبریدی یا همان اصلاح نژادی هستند. هردوی آنها ویژگی های گوشتی و سرعت رشد بالایی دارند.

هردو نژاد کاپ 500 و راس 308 در سراسر جهان در مرغداری‌های تجاری استفاده می‌شوند.

مقایسه ویژگی های فیزیکی و افزایش وزن راس 308 و کاب 500

از لحاظ فیزیکی راس 308 ظاهر حجیم تری دارند. کاب 500 شانه های لاغرتر و بزرگتر از راس 308 دارد. هردو این نژادها در 42 روزگی به وزن استاندارد دست پیدا می کنند. بطور کلی می توان به این نتیجه رسید که عملکرد و وزن گیری مرغ راس 308 از مرغ آرین، و کاب 500 بهتر است.

منبع: مقاله سویه های مرغ کاب

جوجه گوشتی نوعی مرغ است که شما به طور خاص به منظور تولید گوشت پرورش می‌دهید. برخی از نژادهای جوجه‌های گوشتی تجاری در سن چهار هفتگی به وزن کشتار می‌رسند. همچنین، نژادهای دیگری از جوجه‌های گوشتی وجود دارند که ممکن است تا 14 هفته طول بکشد تا به وزن کشتار برسند. در ایران از چهار نژاد آرین، کاب، راس و پلاس برای تولید مرغ گوشتی پرداخته می شود.

کیفیت جوجه یک روزه برای مرغداران بسیار مهم است. چرا که کیفیت خوب جوجه بر عملکرد بهتر و کاهش ضرر و زیان برای مرغدار اثر می‌گذارد. از عوامل مهم که بر کیفیت جوجه تاثیر می گذارد؛ می‌توان مزرعه پرورش‌دهنده، حمل و نقل، مراحل پذیرش جوجه و … است.
برای خرید جوجه یک روزه گوشتی به عنوان یک مرغدار به نکات زیر توجه کنید:

• از کیفیت منبع خرید جوجه‌کشی مطمئن باشید
حتما یک مرکز ثبت شده با مجوز باشد. همچنین به پیشینه کاری این مزارع توجه کنید. اینکه سابقه خوبی در این زمینه در بین مشتریان خود داشته باشند.
• به نژاد مرغ توجه کنید
اینکه آیا این نژاد برای منطقه ای که شما آنها را پرورش می‌دهید مناسب است یا نه؟ همچنین به این نکته نیز توجه کنید که آیا با سیستم پرورش شما سازگار است یا نه؟
• توجه به قیمت
جوجه با قیمت مناسب تهیه کنید. هزینه خرید جوجه ده درصد هزینه‎های تولید است. به همین دلیل ممکن است هرچند کم بر روی سود شما تاثیر بگذارد. اما به این نکته نیز توجه کنید، که کیفیت جوجه ارجحیت به قیمت آن دارد. پس به هر قیمتی جوجه تهیه نکنید.

 منبع: پرورش جوجه گوشتی

عامل بیماری گامبورو، ویروس بورس عفونی است که جوجه‌های جوان را درگیر می‌کند. این بیماری اولین بار در منطقه گامبورو (Gumboro)، ایالت دلاور (Delaware)، آمریکا شناخته شد. این بیماری از گونه Birnavirus است که سلول‌های لنفاوی درون بورس کلوآکال (the cloacal bursa)، لوزه‌ها و طحال را درگیر می‌کند. درگیری ویروس بورس با بورس کلوآکال موجب می‌شود تا سطح ایمنی بدن پرنده پایین آمده و حتی منجر به مرگ آن ‌شود.

بورس فابریسیوس یک غده کوچیک سفید رنگ است که در قسمت انتهایی دستگاه گوارش پرنده قرار دارد. بورس فابریسیوس (لاتین: bursa cloacalis یا bursa fabricii) یک اندام تخصصی است که برای رشد سلول B (بخشی از سیستم ایمنی بدن) ضروری است و فقط در بدن پرندگان وجود دارد. در بورس، سلول‌های بنیادی ویژگی‌های سلول‌های B بالغ و با قابلیت ایمنی را بدست می‌آورند. بورس در پرندگان جوان فعال است و پس از حدود 6 ماه آتروفی می‌شود (تقلیل می‌رود). در سال 1956، بورس گلیک (Bruce Glick) اثبات کرد که با برداشتن بورس در جوجه‌های تازه از تخم خارج شده، تولید آنتی بادی در بدن به شدت مختل می‌شود. در واقع اینگونه می‌توان گفت که وجود بورس در بدن پرندگان برای تولید آنتی بادی بسیار ضروری است. چرا که در طول دوره جنینی و 10 هفته اول زندگی جوجه، سلول‌های سیستم ایمنی پس از تولید در اندام لنفاوی مختلف وارد بورس فابرسیوس می‌شوند. پس از آن در این اندام برای مقابله با عوامل بیماری‌زا پادتن تولید می‌کنند.

حال اگر در همان هفته‌های اول تولد، جوجه مبتلا به عفونت بورس عفونی شود، تکثیر ویروس باعث تخریب بورس فابرسیوس می‌شود. در نتیجه بورس فایرسیوس توانایی برنامه‌ریزی برای لنفوسیت‌ها و مقابله با بیماری را از دست می‌دهد که ضعف ایمنی بدن را به دنبال دارد. به همین دلیل بیماری گامبورو به ویروس ایدز مرغ نیز شناخته می‌شود.
بنابراین اگر بتوان بورس فابرسیوس را حداقل تا هفته سوم زندگی در برابر بیماری‌ها محافظت نمود، آنگاه میزان لنفوسیت‌های بالغ و برنامه‌ریزی شده به اندازه کافی تولید شده و اثرات سرکوب سیستم ایمنی توسط بیماری بورس عفونی به حداقل خواهد رسید.
روش‌های انتقال بیماری گامبورو و علل ابتلا به بیماری بورس عفونی

ناقلین این بیماری طیف وسیعی را درگیر می‌کنند، از جمله پرندگان وحشی، حیوانات موذی و محیط و وسایل آلوده.  بیماری بورس عفونی از طریق مدفوع، آب و خوراک آلوده پخش می‌شود. از طرفی مدرکی دال بر انتقال بیماری گامبورو از والد به جوجه ها وجود ندارد. همچنین خوشبختانه تا به امروز موردی دال بر بیماری گامبورو در انسان دیده نشده است. در ابتدا این بیماری عمدتا گله‌های جوجه گوشتی را هدف قرار می‌داد. در سال 1987 در اروپا سویه‌ای خطرناک از این بیماری ظاهر شد که گله‌های مولد را نیز به شدت درگیر می‌کرد. امروزه بصورت گسترده براساس میزان در معرض ویروس بودن، گله‌ها واکسینه می‌شوند. بخصوص گله‌های که تحت قرنطینه بالا نگهداری می‌شوند، و در معرض این بیماری نبوده‌اند. در بین نژادهای مرغ گوشتی نژاد لگهورن (Leghorn) ایتالیایی مقاومت کمتری در برابر بیماری گامبورو دارد و تا 18 هفتگی مستعد (susceptible) بیماری است.  پرندگان مسن‌تر در برابر این بیماری مقاوم‌تر هستند. چرا که همانطور که قبلا بیان شد، بورس در بدن آنها به همراه رشد و تکامل بدن طیور آتروفی می‌شود. ویروس بورس ظرف 10 تا 14 روز از پرندگان آلوده دفع می‌شود.

در دانمارک مطالعات زیادی در باب بیماری‌های تحت بالینی همچون IBDV و سایر بیماری‌های ویروسی بر تولید جوجه‌های گوشتی صورت گرفت. نتایج نشان می‌دهد که نژاد، رژیم غذایی، تراکم جمعیت و محتوای خوراک می‌تواند از علل درگیری گله با بیماری گامبورو باشد.

منبع: بیماری گامبورو یا ویروس بورس عفونی (IBD) - علل و درمان

بیش از 50 سال است که استفاده از آنتی بیوتیک ها برای حفظ سلامتی حیوانات، تقویت رشد و بهبود کارایی استفاده می شود. با این حال، در اوایل دهه 1950، محققان دریافتند که آنتی بیوتیک های استرپتومایسین و تتراسایکلین مورد استفاده در طیور و دام، در گوشت آنها باقی می‏ ماند که مصرف آنها برای انسان مضر است.

با افزایش نگرانی های عمومی در مورد مقاومت باکتریایی به آنتی بیوتیک ها، استفاده از آنتی بیوتیک‏ها در دوزهای درمانی یا فرعی در خوراک طیور به شدت محدود شد یا در بسیاری از کشورها بطور کل حذف شد. لذا جهت جایگزینی و یا کاهش آنتی‌بیوتیک‌ها، امروزه از پروبیوتیک‌ها و پریبیوتیک ها به‌عنوان مکمل در خوراک طیور استفاده می‌شوند. اثر تحریک‌کنندگی پروبیوتیک‌ها بر پوشش مخاط روده حیوانات مزرعه در تعدیل ایمنی و همچنین تاثیر مثبت در برابر رشد باکتری های پاتوژنیک دارد.

پروبیوتیک ها توسط طیور خورده می شوند و تغییرات فیزیولوژیکی در ساختار بافت روده و ایمنی دستگاه گوارش ایجاد می کنند. این تغییرات ایمنی باعث افزایش مقاومت حیوان در برابر باکتری های بیماری زا می شود. این باکتری ها مکانیسم های متعددی را فراهم می کنند، تا تعداد پاتوژن های ساکن در دستگاه روده را کاهش دهد. مهمترین فواید  و مزایای مصرف پروبیوتیک‌ها در تغذیه طیور شامل موارد زیر است:

• جایگزینی میکروارگانیسم‌های مطلوب در روده
• ترشح متابولیت های ضد میکروبی
• رقابت برای مواد مغذی
• تعادل میکروبی فلور روده
• کاهش میزان وقوع اسهال
• تحریک سیستم ایمنی بدن
• مقاوم نمودن پرنده در برابر استرس
• بهبود سرعت رشد
• بهبود سیستم گوارش و افزایش هضم غذا
• صرفه جویی در مقدار دان مصرفی
• کاهش ضریب تبدیل و افزایش وزن گیری
• کاهش استرس و مرگ و میر ناشی از آن
• جذب بهتر کیسه زرده در جوجه ها و جلوگیری از رشد پاتوژن ها در معده پرنده
• کاهش احتمال ابتلا به بیماری سالمونلا (Salmonella‎) و کوکسیدیا (Coccidiosis ) و مقابله با آن
• کاهش طول درمان پرنده
• کاهش مصرف آنتی بیوتیک ها
• کاهش کلسترول خون پرنده
• کاهش انتشار گاز آمونیاک و کاهش بوی بد مدفوع جوجه ها
• درمان اسهال پرندگان بالغ

مقاله کامل: مزایای مصرف پروبیوتیک برای طیور

جوجه کشی در مزرعه برای اولین بار توسط گروه Vencomatic توسعه داده شد. یکی از این روش‌های انقلابی سیستم X-Treck است. سیستمی چند لایه که سیستم دما و رطوبت در آن به گونه‌ای طراحی شده که محیط برای جوجه در طول چرخه زندگی ایده‌آل باشد.
در این روش تخم‌های که 18 روزه از قبل دوره نهفتگی یا انکوباسیون (Incubation) را گذرانده‌اند، خریداری شده و با سینی‌های ستر روی سیستم ریلی بصورت معلق قرار می‌گیرند. به تخم‌ مرغ‌های این مرحله incubated eggs می‌گویند.
X-Treck سیستمی منحصر به فر است که جوجه‌کشی در مزارع پرورش جوجه گوشتی را امکان پذیر می‌کند. X-Treck یک شروع بهینه را فراهم می‌کند که منجر به تولید جوجه‌های گوشتی قوی‌تر و در نهایت سودآوری بیشتر می‌شود.
در سیستم X-track، جوجه‌ها در بدو تولد به آب و غذا دسترسی خواهند داشت. به دلیل اهمیت درجه هوای محیط اطراف تخم‌ مرغ‌ها، این سیستم طوری طراحی شده است که حرکت و دمای هوا در اطراف تخم‌ها به درستی انجام شود.

در سیستم‌ X-Treck غذا و آب برای جوجه‌ها بلافاصله بعد از تولد در دسترس است. در این روش جوجه‌ها آرام‌تر، سر و صدای کمتری دارند و کمتر به اطراف حرکت می‌کنند. در عمل مشاهده می‌شود که جوجه‌های تازه از تخم درآمده در آرامش بیشتر، و بدنی قوی‌تر هستند که مدیریت آنها را راحت‌تر می‌کند.
نتایج بسیار قابل توجه که منجر به ضریب تبدیل بهتر در جوجه‌ها نیز خواهد شد. همچنین در این روش چون جوجه‌ها جابه جا نشده و در حمل و نقل نبوده‌اند، تحت فشار، آلودگی قرار نگرفته و استرس آنها کمتر خواهد بود.
همچنین در این روش شما می‌توانید به عنوان تکمیل کننده سیستم X-treck از موارد زیر استفاده کنیم.
سیستم حمل و نقل اتوماتیک: در این سیستم سینی ها به طور خودکار جابه‌جا می‌شوند و از مرغداری خارج می‌شوند.
ویچ برقی: جایگزین وینچ دستی می‌شود و در نتیجه کار دستی را کاهش می‌دهد.
سیستم In-Cradle: شرایط هچ را برای جوجه‌های تازه متولد شده بهینه تر می‌کند. با این سیستم جوجه‌ها بلافاصله پس از خروج از تخم، قبل از دسترسی به بستر زیرین در این سطح فرود می‌آیند. سیستم In-Cradle زیر X-Treck قرار می‌گیرند. این طبقه میانی در زیر تخم‌های هچ شده قرار دارد که دمای محیط را اندازه می‌گیرد و سطح گرم آن مناسب جوجه‌های تازه متولد شده است.

برای دیدن ویدیو و و اطلاعات بیشتر درباره این سیستم می تواند مقاله جوجه کشی در مرغداری گوشتی و سیستم X-treck سایت جهان کاوه را مطالعه فرمایید.