عوامل موثر بر سلامت روده و سلامت دستگاه گوارش مرغ
با توجه به موارد ذکر شده، آنچه که جوجه‌ها می‌خورند بر روی میکروب‌های موجود در روده تاثیر می‌گذارد. جدا از خوراک، ژنتیک، محیط تاثیر به‌سزایی بر ساختار و عملکرد میکروبیوم روده دارد. جوجه‌های صنعتی با مدیریت دقیق نگهداری، میکروب‌های متفاوتی نسبت به جوجه‌ها با نگهداری سنتی دارند. از عواملی که سلامت روده جوجه را به خطر می‌اندازد، استرس است. حتما برای شما یا آشنایان شما پیش آماده که به دلیل استرس معده درد گرفته و یا اشتهای شما کم شده است. جوجه‌ها نیز این چنین هستند. استرس روده جوجه‌ها را نیز برهم می‌زند. اشتهای جوجه‌ها کم شده، هضم و جذب مواد مغذی درست انجام نمی‌شود، در نتیجه سیستم ایمنی بدن جوجه پایین آماده و آنها را مستعد بیماری می‌کند. پس بسیار مهم است که بدانیم چه عواملی در جوجه‌ها ایجاد استرس می‌کند؟
• احساس خطر
• حس گرمای زیاد
• جیره غذایی
چه زمانی جوجه‌ها احساس خطر می‌کنند؟
این موارد در سیستم پرورش صنعتی و سنتی متفاوت است. اما به‌طور کل عوامل موثر در ایجاد خطر در جوجه‌ها می‌توان به:
• استرس ناشی از حیوانات شکاری – این مورد در پرورش سنتی اتفاق می‌افتد.
• مراقبت از جوجه‌ها و تخم – این مورد نیز در پرورش سنتی رایج است.
• نگرانی آب و هوایی –در سیستم سنتی این جریان بیشتر است. اما دما و تنش گرمایی در مرغداری‌های تجاری نیز اتفاق می‌افتد. مقوله دما در پرورش جوجه‌ها بسیار مهم است و برای مرغ تخمگذار و جوجه‌های گوشتی متفاوت است.
• واکسیناسیون – به‌طور کل در زمان واکسیناسیون به طیور استرس وارد می‌شود. بهتر است واکسیناسیون، در نور و سر و صدای کم و توسط افراد خُبره اتفاق بیافتد، تا فشار روانی به جوجه‌ها وارد نشود.
• خاموشی ناگهانی – مثل رفتن برق یکباره
• سر و صدای ناهنجار – از صدای رعدو برق(بیشتر در پرورش سنتی) – رها کردن سینی‌های دانخوری، رفت و آمد پر سرو صدای پرسنل مرغداری و….
چه مواردی در جیره غذایی منجر به وارد شدن استرس به طیور می‌شود؟
مبحث خوراک طیور بسیار مهم و پیچیده است. اینکه در طول دوره پرورش مرغ باید از چه موادی استفاده شود. تغییر در خوراک طیور باید به آهستگی و طبق اصول انجام شود. تغییر ناگهانی جیره غذایی، موجب استرس در پرنده و در نتیجه مشکلات گوارشی در طیور گوشتی و کاهش تخمگذاری در طیور تخمگذار می‌گردد. بنابراین بهتر است، تغییر جیره طی 10 روز و به صورت کم کردن یک دهم از خوراک قدیم و اضافه کردن یک دهم خوراک جدید، باشد. در صورتی که زمان لازم را ندارید می‌توانید طی سه روز و به میزان یک سوم همین کار را انجام دهید.
مورد دیگری استفاده از چربی‌های غیر مجاز در خوراک طیور است. این اتفاق به‌خصوص در پرورش خانگی که از پسماند خوراک انسان استفاده می‌شود اتفاق می‌افتد. در شیوه صنعتی تولیدکنندگان خوراک دام و طیور این موارد را در جیره‌نویسی اصولا رعایت می‌کنند.
منبع: سلامت روده مرغ و عوامل موثر بر آن